Hayvanlarda Şişme (Timpani) Hastalığı ve Tedavi Yöntemleri
Hayvanlarda şişme hastalığı, özellikle büyükbaş hayvanlarda sıkça rastlanan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Bu makalede, büyükbaş hayvanlarda şişme problemi, şişme nedenleri, timpani belirtileri ve şişme hastalığı çözüm yollarına değineceğiz.
Hayvanlarda Şişme Nedenleri
Literatürde hayvanlarda şişme hastalığı, timpani olarak bilinmektedir. İşkembede gaz birikmesi olarak da açıklanabilecek bu durum, sindirim sistemiyle ilgili sorunlardan dolayı ortaya çıkar. İşkembe, yani rumen, ruminant hayvanların sindirim sisteminin önemli bir parçasıdır ve burada meydana gelen gaz birikmesi şişmeye yol açabilir. Hayvanlarda timpani hastalığı şu nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir:
Gırtlağın Tıkanması: İneklerde gaz sorunu nedenleri arasında nadiren de olsa gırtlağın yabancı bir cisim tarafından tıkanması olabilir. Bu durum gazın birikmesine yol açabilir. Böyle bir durumla karşılaşılması durumunda acil müdahale edilmesi gerekmektedir.
Gaz Çıkartılamaması: Daha sık karşılaşılan bir nedense ineneklerin gaz çıkaramamasıdır. Genellikle sol tarafta meydana gelen gaz birikmesi, hayvanların karnında sancıya neden olabilir. Gaz sorunu ineklerde idrar ve dışkılama güçlüğüne neden olabilir. Biriken gazların sonucunda karbondioksit ve metan gazı meydana gelir. İneklerin geğirmesi ile dışarıya atılması gereken bu gazlar, atılamaması durumunda ineklerde şişkinlik sorununa yol açar.
Yem ve Yeme Alışkanlıkları: İneklerde timpani hastalığı, hayvanların yediği besinler ve yeme alışkanlıkları sonucunda da ortaya çıkabilir. Pancar yaprağı, yonca, bakla, bezelye gibi taze olarak biçilmiş otlar ineklerde gaz sorunu olmasına neden olabilir. Timpani hastalığının nedenlerinden biri de ruminant (geviş getiren) hayvanların yeterince tükürmemesi ve çiğnemeden yemleri bir bütün olarak yemesidir.
Sığırlarda genellikle gaz birikimi sebebiyle oluşan şişme hastalığı, hayvanların sindirim sürecini engelleyen bir rahatsızlıktır. Bu hastalık aynı zamanda sığırlarda solunum hastalıklarına da neden olabilir.
İneklerde Şişme (Timpani) Belirtileri Nelerdir?
Hayvanlarda şişkinlik (timpani), işkembede gaz birikmesi ve oluşan gazların dışarıya atılamaması sonucu karında şişkinlikle meydana gelen bir hastalıktır. Timpani hastalığından şüphenilen durumlarda hayvanın şişme problemi sol tarafta ve davul sesini andıran bir ses ve sertlikteyse gaz sorunu var demektir. Şişkinlik belirtileri şunlardır:
Karın Şişkinliği: Karın bölgesinde belirgin bir şişkinlik gözlemlenir.
Solunum Zorluğu: Genişlemiş mide veya bağırsaklar nedeniyle diyafram sıkışabilir ve bu durum solunum zorluğuna yol açar.
Yem Yeme İsteksizliği: Hayvanlar yem yemede isteksizlik gösterir ve hareket etmekte zorlanabilir.
Kusma: Gaz veya sıvının boğaza doğru geri çıkması sonucu kusma meydana gelebilir.
Dışkı Azalması: Hastalık, hayvanların dışkı miktarının azalmasına neden olabilir.
Kas Titremesi ve Koma: Şiddetli vakalarda kas titremesi ve koma gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Hayvanlarda şişkinlik belirtileri gözle görülse de nedenleri her zaman gözle görülmeyebilir. İşkembede papilla erozyonu bunun sebeplerinden biridir. İşkembe, sindirim sisteminin önemli bir parçasıdır ve burada yer alan papillalar, sindirilen besin maddelerini emerek kana verir. Bu nedenle yeni doğan buzağılarda işkembe gelişimi çok önemlidir. Süt, her ne kadar çok besleyici bir besin kaynağı olsa da işkembeye gitmeden doğrudan şirdene gider. Bu nedenle buzağıların fazla süt içip tokluk hissetmesinin önüne geçilmeli ve kuru yemlere olan ilgisi canlı tutulmalıdır. Yetersiz beslenme veya uygun olmayan yemler işkembede papilla erozyonuna neden olabilir. Bu durum, hayvanın sindirim sistemini olumsuz etkiler ve şişme problemlerine yol açabilir.
Sağlıklı Bir İşkembe İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sağlıklı ruminantlar ve iyi bir verim için işkembe çok önemlidir. İşkembe floarasının canlı ve güçlü olmasının sağlanması hayvan sağlığı için çok önemlidir. Bu nedenle işkembenin PH değerinin en uygun düzeyde olması sağlanmalıdır. İşkembenin sağlıklı olabilmesi için kaba yem - konsantre yem oranına dikkat edilmelidir. Gerekli durumlarda tampon maddeler kullanılmalıdır. İşkembedeki papilla gelişiminin olumsuz etkilenmemesi için buzağılar 6 haftadan daha uzun süre süt ve mama ile beslenmemelidir.
Hayvanlarda Şişme (Timpani) Hastalıklarının Önlenmesi
Büyükbaş hayvanlarda işkembe sağlığının ne kadar önemli olduğuna makalemizde değindik. İşkembe sağlığı bozulan ve bu nedenle timpani hastalığına yakalanan ruminantların işkembe düzenin yeniden sağlanması önemlidir. Integro Gıda olarak geliştirdiğimiz Rumisacc, içerdiği canlı maya ile bozulan işkembe ortamının yeniden düzenlenmesini sağlıyor. İçeriğindeki inaktif ve aktif maya metabolikleri sayesinde çoğalan faydalı mikroorganizmaların hızla üremesini sağlar. Özel formülasyonuyla Rumisacc, tam bir işkembe ve sindirim düzenleyicidir. Rutin kullanımda günlük hayvan başı 50 gramlık bir kullanım yeterlidir. Akut asidoz olgularında 80-100 grama kadar çıkan müdahale dozları kullanması gerekli olabilir.
Integro'nun Rumisacc ürünü, hayvanlarda şişme hastalıklarının önlenmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynar. Rumisacc, içerisindeki canlı maya, inaktif maya ve maya metaboliklerinden oluşan eşsiz formülasyonu sayesinde tam bir işkembe düzenleyici olarak görev yapar.
Canlı Maya: Bozulan işkembe ortamını yeniden düzenler ve sağlıklı bir mikrobiyal denge oluşturur.
İnaktif Maya ve Maya Metabolikleri: Faydalı mikroorganizmaların hızla üremesini sağlar ve işkembe florasını destekler.
Rumisacc'ın rutin kullanımı, ayvanların sindirim sistemini düzenler ve şişme problemlerini önler. Günlük kullanımda 50 gram yeterli olurken, akut asidoz vakalarında 80-100 gramlık dozlar önerilir.
Hayvanlarda Şişme Hastalığı (Timpani) Tedavisi
Hayvanlarda şişme hastalığı, sindirim sistemiyle ilgili ciddi bir sorundur ve zamanında müdahale gerektirir. Şişme çeşitlerinin ve belirtilerinin doğru anlaşılması, etkili tedavi ve önlemler için önemlidir. Sağlıklı bir işkembe ve sindirim sistemi için doğru beslenme ve Rumisacc'ın kullanımı ihmal edilmemelidir.
